Verlies is zoveel meer

Verlies is zoveel meer.

Ja dat is het. Bij rouw en verlies wordt vaak direct gedacht aan het verliezen van een dierbaar persoon. En tegenwoordig is het verliezen van je baan ook meer onder de aandacht. Maar er zijn veel meer verliezen waar we ons vaak niet eens bewust van zijn.

Grote en kleine verliezen

Met de neus op de feiten

Ja dat was het even. Met de neus op de feiten.

Toen ik begon met de opleiding Verlieskunde kreeg ik een lange lijst aan boeken om aan te schaffen. En voor de eerste les had ik al huiswerk. IJverig begon ik te lezen. Ik begon ook eens mijn verliezen op te schrijven door de jaren heen. De grote en kleine. De lijst werd steeds langer. Vriendschappen, relaties, werk, maar ook hobby’s, fysieke, mentale en financiële verliezen. En angsten voor verliezen.

Gelukkig is het niet zo dat elk verlies pijn doet, nog knaagt en enorme rouw met zich meebrengt. Verlies is een onderdeel van het leven. Afscheid nemen van mensen en dingen hoor erbij. Verlies brengt ook weer nieuwe beginnen. Zonder verlies geen vooruitgang zou ik willen zeggen.

Maar sommige verliezen doen wel pijn. Voel je nu nog, na jaren. Dat is ook de realiteit van verlies.

Secundaire verliezen

Natuurlijk zijn er grote verliezen waarbij je helemaal geen vooruitgang ziet. Die lastig zijn om overheen te komen. En niemand rouwt op dezelfde manier. Er is geen handboek die zegt hoe het precies verloopt en hoe lang het duurt (al probeerde men dit vroeger wel te vangen in modellen en methoden). Verlies blijft ook altijd onderdeel van je leven. De heftigheid gaat er van af maar verdwijnen doet het nooit. En dat is voor het zichtbare verlies.

Een verlies kan ineens heel wat te weeg brengen. Meer dan je zou denken. Ineens wordt er van alles geraakt uit het verleden. Andere verliezen getriggerd. Dit zijn secundaire verliezen.

Zo kan iemand die door een gebroken been thuis komt te zitten en ineens niet zoveel meer kan, enorm met zichzelf in de knoop raken. Van hard werken ineens niets kunnen en hulp nodig hebben. Terwijl hij altijd keihard gewerkt heeft voor onafhankelijk zijn, geen hulp nodig hebben, omdat hij vroeger bij zijn ouders nooit die hulp en aandacht kreeg. Of bijvoorbeeld ineens geconfronteerd worden met het verlies van een ouder die door het harde werken nooit echt verwerkt is. Daar was geen tijd voor.

Verborgen verliezen

En dan zijn er ook nog verborgen verliezen. Verliezen die je alleen draagt, omdat (bijna) niemand er van mag weten. Dit vaak uit schaamte of schuldgevoel. Een incest verleden, een geheime liefde die overlijdt, een miskraam, maar ook overleden dierbaren waar niet meer over gesproken wordt. Te pijnlijk, te heftig maar zo nodig.

Zo was er een gezin met negen kinderen waarbij een broertje op heel jonge leeftijd overleed. Van het ene op het andere moment was hij weg. Er werd niet meer over hem gesproken door de ouders en ook niet door de kinderen. Jarenlang werd er gesproken over dat er in het gezin acht kinderen waren in plaats van negen.

Uiteindelijk heeft dit jonge broertje zijn eigen plek in het gezin weer teruggekregen. En ondanks dat er niet veel over gesproken wordt, wordt zijn naam weer genoemd en hebben de gezinsleden het over negen kinderen.

Het verborgen verlies in het gezin is naar de oppervlakte gehaald. Kan en mag gezien worden. Er mag herinnerd worden en gerouwd.

Verlies is zoveel meer. En soms is het te veel. Door er over te praten met anderen, er aandacht aan te geven en er bij stil te staan, kan het een plekje krijgen in jouw leven. Het kan onderdeel worden van jouw eigen verhaal.

Vindt je het lastig wat je zelf kan doen of hoe je er voor een ander kan zijn? Lees dan dit: tips hoe om te gaan met rouw.